याे पिनाशको लोकोपचार बिधि हाे । यो पाठ गरेमा वा यहि मन्त्रले फुकेमा पिनाश सन्चो हुने लोक विश्वास रहेको छ । पिनासको कथा संस्कृत तथा नेपालीमा पिनास झार्ने मन्त्रः

अथ प्रारम्भः
सूत उवाच—
अथपूरपटो नाम ग्राम आसीत् क्वचिद्दिशि ।
तत्रासीत् तृणसन्दोहः सर्पयोस्तत्र नीडकम् ।। १ ।।

बहवः शिशवस्तत्र तयोरासन् सुदुर्बलाः ।
गोमहिष्यादिभिस्तेषां ग्रामीणैध्र्वसितं कुलम् ।। २ ।।

ततः सर्पाै सुदुःखार्तावन्योन्यं तौ विलेपतु ।
चिराद्धैर्यं समालभ्य सम्मतिं चक्रतुश्च तौ ।। ३ ।।

सर्पः उवाच—
ग्रामीणैर्नः कुलं सर्वं ध्वंसितं चरवर्णिनि । आवाभ्यां चैव ग्राम्याणां ध्वंसनीयं कुलं महत् ।। ४ ।।
इति कृत्वा मतिं तौ तु जग्मतुर्गोष्ठमन्दिरम् ।

दधिभाण्डेषु सर्वेषु विषं तत्यजतुश्च तौ ।। ५ ।।

पीत्वा तद्दधि ते सर्वे ग्राम्या हलाहलाकुलाः । निःसंज्ञा हस्तपादि र्निः क्षिपन्ति इतस्ततः ।। ६ ।।

पेतुः पृथिव्यां युगपद्विषज्वालासमाकुलाः ।
नासारोगेण ते सर्वे विनासा पूयसंकुलाः ।। ७ ।।

पञ्चत्वमागताः सर्वे गरलानलपीडिताः ।
यत्रान्तरे माहाप्राज्ञोऽनिरुद्घो नाम ब्राह्मणः ।। ८ ।।

पञ्चत्वमागतान् दृष्टा ग्रामीणानतिविस्मिताः ।
स तद्दधि समादाय जगाम चिपिटं तथा ।। ९ ।।

ब्रजन्नग्रे ददर्शाय बाणगङ्गां सुनिर्मलम् ।
तत्तिरे समनुप्राप्य क्यामुन्यं द्रुममास्थिताः ।। १० ।।

तस्मिन्द्रुमे स चिपटं स्थापयामास तद्दधि ।
स्नानाय तज्जलं नद्या स विषेश महामति ।। ११ ।।

तत्रान्तरे महाक्रुरश्चाण्डालो जसुनामकः ।
कश्चित् जिहीर्षया दध्नः समायातः सुदारुण ।। १२ ।।

दधि तच्चिपिटं चैव स चण्डालं समाययौ ।
तस्मिदध्नि तच्चिपटे वचः शुश्राव सर्पयोः ।। १३ ।।

सर्प उवाच—
आवाभ्यां ध्वंसिताः सर्वेकोऽयं विप्रः समागताः । चिपिटं दधिसंयुत्तं तत्र विषे समाकुलम् ।। १४ ।।
यथा सोऽत्स्यति पञ्चत्वं गमिष्यति न संशयः ।

सुत उवाच— यत्याकण्र्यं तयोर्वाक्यं चाण्डालः समचिन्तयत् ।। १५ ।।
सर्पाभ्या नाशितं चेदं न मया न द्विजेन च ।

भोक्तव्यं चिपिटान्नं च दधि चापि विषाकुलम् ।। १६ ।।
इति सञ्चिन्त्य मनसा चाण्डालो द्विजमब्वीत् ।

भो भो ब्राम्हणदायाद ? सर्पाभ्यां नाशितं दधि ।। १७ ।।
न भोक्तव्यं त्वया ब्रम्हन् ? मया च द्विजपुङ्गवः ।

इत्याकण्र्यं वचस्तस्य चाण्डालस्य द्विजोत्तमः ।। १८ ।।
अग्नि दध्मौ तदा तत्र स्थापयामास तद्दधि ।

ततः सर्पौ समायातौ भय विह्वलमानसौ ।। १९ ।।
सर्प उवाच—
रक्ष रक्ष द्विजोश्रेष्ठ ? जिह्वग्रौ कुटिलौ विभो ।

जात्याधमौ विषयुतो दुरात्मानौ द्विजोत्तम ।। २० ।।
सुत उवाच—
इत्युक्तः स भुजंगाभ्यां विप्रेन्द्रः करुणानिधिः ।

बाणगंङ्गां द्रुमं चैव चाण्डालं च पृथक्पृथक् ।। २१ ।।
साक्षिणः कारयामास वचनं चेतदब्रवीत् ।
ब्राम्हण उवाच—

एते द्रुमादयः सर्वे साक्षिणः स्थापिता मया ।। २२ ।।
यत्रास्माकं नरो गाथां कीर्तयेच्छृणुयादपि ।

सत्येनैषां द्रुमादीनां त्वस्माकं च विशेषतः ।। २३ ।।

नासारोगेणमाग्रस्तो नरो मुच्येत रोगतः । रोगाच्चलितनासोऽपि प्ररुढनासिको भवेत् ।। २४ ।।
सुत उवाच—
सन्ति यद्यपि शास्त्रोक्ता औषध्यो गिरिकानने ।

तथाप्येतत्कथायास्ताः कलां नार्हन्ति षोडशीम् ।। २५ ।।
।। इति श्रीस्कन्दपुराणे पीनासरोगहरोपाख्यानं समाप्तम् ।।

पिनासको नेपाली अर्थ

अनीरुद्र पाँडे भनी नाम भएका ।
थिए कोहि पाटन नगरमा बसेका ।
अनीरुद्रजीका त्यसै गाउँ नेरै ।
बसेका रहेछन पनी सर्प धेरै ।। १ ।।

अनेकौ त्याहा सर्पका फुल थिए ।
अनीरुद्रका वस्तुले कुल्ची दिए ।
विलाप गर्न लागे सबै सर्प जाती ।
उठ्यो रीस तिन्को अनीरुद्र माथि ।। २ ।।

दिउँ वीष गोरस विषे मर्छ खाई ।
भनी सर्पले मत गरेछन रिसाई ।
गए सर्पहेरु पुगे गोठ छ जाहाँ ।
विष छाडि दीए दहि ठेकी माहाँ ।। ३ ।।

सबै प्राणि गोरस पिई मर्न लागे ।
दही चीउरा ली अनीरुद्र भागे ।
पुगे बानगङ्गा अती दुःख पाई ।
तयार हुन लागे नुहाउनलाई ।। ४ ।।

त्यहीं क्यामुनाका रुखैका खुटीमा ।
दही ठेकि झुण्ड्याइ गए ति नदिमा ।
अनिरुद्रजीका पछि साँप गएछन ।
विषै छोड्नलाई दहीमा पसेछन ।। ५ ।।

जहान मारी आयौं दहीका विषैले ।
अनीरुद्र पाँडे पनी मर्छ ऐले ।
कुरा यी दहीमा गरे साँपहरुले ।
दही चोर्न जाँदा त चाण्डाल जसुले ।। ६ ।।

सुनी सब नछोई अनीरुद्र जहाँ ।
सरासर वहाँ गै सुनाएछ ताहाँ ।
जसुले कहेको कुरा मानी आए ।
दही ठेकी आगो फुकी खुब तताए ।। ७ ।।

भने साँपहरुले अनीरुद्र छेउ ।
कसुर माफ राखी शरण आज लेउ ।
अनीरुद्र भन्छन म वाचा बँधाई ।
इनै साछि राखेर छोड्छु तँलाई ।। ८ ।।

यसै गर्न लागिस भने फेरी मेरो ।
उछित्तो गराई दिनेछु म तेरो ।
खवर्दार साछी पिनासका कथाको ।
जसु बाणगङ्गा अनीरुद्र आगो ।। ९ ।।

रुखै क्यामुनाको छ साछी गुहाई ।
पिनासको जरो समेत भयो दुर्दुहाई ।
तिनै फेर चुट्की बजाएर गन्नु ।
दुहोलो दुहोलो दुहोलो त भन्नु ।। १० ।।