१६ चैत्र, एजेन्सी । अर्बपति एलन मस्क र केही विज्ञहरूले शक्तिशाली ‘कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) को व्यापकता’ को विकास तत्कालका लागि रोक लगाउन आग्रह गरेका छन्।

सान फ्रान्सिस्कोको कम्पनी ओपनएआईबाट जीपीटी–४ सार्वजनिक गरिएपछि मस्क र एप्पलका सह–संस्थापक स्टिभ वोज्नियाकसहित हालसम्म एक हजारभन्दा बढीले हस्ताक्षर गरेको खुला पत्रमा उक्त आग्रह गरिएको हो।

‘ओपन एआई’ कम्पनीका अनुसार यसको पछिल्लो मोडेल च्याटजीपीटीलाई पावर गर्न प्रयोग गरिएको अघिल्लो संस्करणको तुलनामा धेरै शक्तिशाली छ। स्वचालित कार्यक्रम ‘बोट’ ले सामान्य तथा संक्षिप्त बुँदाका आधारमा लेखन सामग्रीलाई तयार गर्न सक्षम हुन्छ।

‘मानव प्रतिस्पर्धात्मक बुद्धिमत्ता भएको एआई प्रणालीले समाज र मानवताका लागि गहिरो जोखिम निम्त्याउन सक्छ,’पज जाइन्ट एआई एक्सपेरिमेन्ट्स’ शीर्षकको खुला पत्रमा भनिएको छ।

‘शक्तिशाली एआई प्रणालीको विकास तब मात्र गर्नुपर्छ जब हामी विश्वस्त हुन्छौं कि यसको प्रभाव सकारात्मक हुनेछ र उनीहरूको जोखिम व्यवस्थापन गर्न सकिनेछ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

मस्क ओपनएआईमा प्रारम्भिक लगानीकर्ता हुनुहुन्थ्यो भने यसको सवोच्च समितिमा वर्षौं बिताएका थिए। उनको कार कम्पनी टेस्लाले अन्य अनुप्रयोगहरूको बीचमा यसको स्वचालित–चालक प्रविधिलाई शक्ति प्रदान गर्न एआई प्रणालीहरू विकास गर्दछ।

मस्कको आर्थिक सहयोगमा सञ्चालित ‘फ्युचर अफ लाइफ इन्स्टिच्युट’ले आयोजना गरेको उक्त पत्रमा प्रमुख आलोचकका साथै स्टेबिलिटी एआईका प्रमुख इमाद मोस्ताकजस्ता ओपनएआईका प्रतिस्पर्धीले हस्ताक्षर गरेका छन्।

ओपनएआईका संस्थापक साम अल्टम्यानले लेखेको ब्लगबाट उद्धृत गर्दै पत्रमा भनिएको छ, ‘कुनै न कुनै समयमा भविष्यको प्रणालीलाई तालिम दिन सुरु गर्नुअघि स्वतन्त्र समीक्षा गर्नु महत्वपूर्ण हुन सक्छ।’

उनहरूले भनेका छन्, ‘हामी सहमत छौं। त्यो बिन्दु अहिले हो।’ त्यसैले हामी सबै एआई ल्याबहरूलाई जीपीटी–४ भन्दा बढी शक्तिशाली एआई प्रणालीको प्रशिक्षणलाई कम्तिमा छ महिनाका लागि तत्काल रोक्न आह्वान गर्दछौं।

कम्पनीहरू सहमत नभएमा सम्बन्धित देशका सरकारहरूलाई कदम चाल्न र स्थगन लागू गर्न आह्वान पत्रमा गरिएको छ।

यो छ महिनाको उपयोग सुरक्षा कानुन, एआई प्रशासन प्रणालीको विकास गर्न र एआई प्रणालीहरू अधिक सटीक, सुरक्षित, ‘विश्वसनीय र वफादार’ सुनिश्चित गर्न को लागी अनुसन्धान को पुनः लक्षित गर्नको लागि प्रयोग गर्नुपर्छ। पत्रमा जीपीटी–४ ले प्रकट गरेका खतराबारे विस्तृत विवरण भने दिइएको छैन।

तर उक्त पत्रमा हस्ताक्षर गर्ने न्यूयोर्क युनिभर्सिटीका ग्यारी माक्रसलगायत अनुसन्धाताहरूले लामो समयदेखि ‘च्याटबोट’हरू व्यापक झूटा हुन् र गलत सूचनाको व्यापक प्रचारक हुनसक्ने तर्क गर्दै आएका छन्

यद्यपि, लेखक कोरी डक्टरोले एआई प्रणालीको क्षमता र खतरा दुवैलाई व्यापक रूपमा अतिरञ्जित गरिएको तर्क गर्दै एआई उद्योगलाई ‘पम्प र डम्प’ योजनासँग तुलना गरेका छन्।